Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle karakterize edilen nörobiyolojik bir bozukluktur. Bu belirtiler, çocuğun günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir, okul başarısını ve sosyal ilişkilerini zorlayabilir. DEHB, çocukların yanı sıra yetişkinlerde de görülebilir.
DEHB’nin belirtileri şunları içerebilir:
- Dikkat Eksikliği: Dikkatini sürdürmede zorluk, kolaylıkla dikkatinin dağılması, detaylara dikkat etmekte güçlük çekme.
- Hiperaktivite: Dur durak bilmeme, yerinde duramama, sürekli hareket etme, sakin oturamama.
- Dürtüsellik: Düşünmeden konuşma veya davranma, beklememe, sıraya girmeme, sabırsızlık.
DEHB’nin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin, beyin kimyasındaki dengesizliklerin ve çevresel etmenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu bozukluk, çocuğun beyin yapısında ve işlevinde farklılıklara yol açabilir.
DEHB’nin yönetimi ve tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve şu şekillerde olabilir:
- İlaç Tedavisi: DEHB semptomlarını hafifletmek için doktorlar tarafından reçete edilen uygun ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi kontrol etmeye yardımcı olur.
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, DEHB semptomlarını yönetmede etkili bir terapi seçeneğidir. Çocuğa dikkat dağıtıcı düşüncelerle başa çıkma becerileri ve zaman yönetimi gibi stratejiler öğretilir.
- Eğitim ve Danışmanlık: Ailelere, öğretmenlere ve çocuğun diğer bakım verenlerine DEHB hakkında eğitim ve danışmanlık sağlanabilir. Bu, DEHB ile başa çıkmak için etkili stratejilerin öğrenilmesine yardımcı olabilir.
- Çevresel Düzenlemeler: Okulda ve evde çocuğun ortamı düzenlemek, dikkatini toplamasına ve hiperaktiviteyi azaltmasına yardımcı olabilir. Örneğin, sınıf içinde çocuğun oturduğu yerin sakin bir köşede olması veya evde düzenli bir rutin oluşturulması faydalı olabilir.
- Fiziksel Aktivite: Düzenli fiziksel aktivite, DEHB semptomlarını hafifletebilir. Spor, egzersiz ve açık hava etkinlikleri, çocuğun enerjisini boşaltmasına ve dikkatini toplamasına yardımcı olabilir.
DEHB’li çocukların ve ailelerinin yaşamlarını yönetmelerine yardımcı olmak için destek ve anlayış önemlidir. Profesyonel yardım almak, DEHB semptomlarını daha etkili bir şekilde yönetmeye ve çocuğun yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.